Dzieje Karpacza

Dzieje Karpacza

Pierwsze informacje o Karpaczu pojawiły się w Księgach Walońskich z XIV w. Pierwsi mieszkańcy przybyli z powodu kruszców jakie można było tu spotkać: złota, rudy żelaza i srebra. Karkonosze należą do najstarszych gór w Polsce i dzięki temu mają w sobie wiele surowców mineralnych. Pierwsze osady to Wilcza Poręba, Budnik i Bierutowice - powstały one dzięki dużej ilości przybyłych drwali. W wyniku karczowania lasu powstawały polany m.in. Stara Polana, Wilcza Poręba oraz Krzywa Góra a na nich budowano pierwsze w Karkonoszach domy pasterskie. W XIX wieku nastąpił rozwój turystyki i sportów zimowych. Przed II wojną światową Karpacz był pokaźnym kurortem, utrzymanym w tyrolsko-szwajcarskim stylu z połączeniem kolejowym, torami bobslejowymi i skocznią narciarską. Po wojnie Karpacz stał się głównym kurortem polskich Karkonoszy. Najcenniejszym zabytkiem Karpacza jest przywieziony z Norwegii w XIX w. kościółek Wang pochodzący z XIII w. oraz kapliczka Św. Wawrzyńca na szczycie Śnieżki.

Dziś Karpacz oferuje swoim turystom wiele atrakcji. Prócz cennych zabytków, muzeów oraz niezrównanych walorów Karkonoszy, Karpacz proponuje bogatą bazę gastronomiczną, noclegową i rozrywkową. Warto wiedzieć, że noclegi w Karpaczu oferują nie tylko nowoczesne hotele i domy gościnne. Wciąż przyjmują gości niektóre zabytkowe pensjonaty w Karpaczu, wybudowane przed 1939 rokiem, budynki piękne architektonicznie i odznaczające się wyjątkowym klimatem.

Ku przestrodze:
Katastrofa Lawinowa - Biały Jar 20 marca 1968 roku

„BIAŁA ŚMIERĆ” – Lawina śnieżna, która w środę 20 marca 1968 roku zaskoczyła turystów na Śląskiej Drodze w Białym Jarze, to była największa tragedia która miała miejsce w górach polskich. Biały Jar, nisza niwialna utworzona przez lodowiec ok. 10.000 tys. lat temu, położony na północnych stokach Równi pod Śnieżka,między Małą Kopą a schroniskiem Strzecha Akademicka, miejsce to od dawna znane było jako zagrożone lawinami. W 1923 roku wybudowane było schronisko na przełęczy pod Śnieżka „Dom Śląski” co było przyczyną do wybudowania rok później drogi transportowej i toru saneczkowego dla sani rogatych z Karpacza przez Biały Jar, do Domu Śląskiego. 1926 roku gdy w zimie 1925/1926 zginęła jedna osoba w feralnym miejscu dobudowano odcinek zimowy - bezpieczny. Zima 1967/1968, była zima śnieżna z dużymi opadami śniegu, zmiennymi temperaturami powietrza oraz bardzo silnymi wiatrami z kierunków S - SW (południowych – południowo – zachodnich), które to nanosiły na krawędzie Białego Jaru masy śniegu, szczególnie I - II dekada marca 1968 była obfita w opady śniegu i bardzo silnego wiatru o sile ok. 30 m/sek.(S – SW). W dniu 17 marca 1968 roku (niedziela) nadeszło pierwsze ostrzeżenie, z powodu silnego wiatru wyciąg krzesełkowy na Małą Kopę nieczynny. Brak widoczności, zamieć śnieżna. Grupa siedmiu narciarzy mimo bardzo złych warunków pogodowych wybiera się na narty w rejon Strzechy Akademickiej, trasa ich marszu przebiega przez Biały Jar, gdzie lawina zasypuje całą grupę ale na szczęście odkopują się sami o czym powiadamiają ratownika GOPR Jurka Janiszewskiego „SZATANA”, który w dn. 18.03.1968 r. spisuje oświadczenie dotyczące sytuacji pogodowej i lawinowej w tym okresie o czym powiadamia dyr. FWP, które nie wywołało żadnej reakcji.

W środę 20 marca 1968 roku panowała piękna słoneczna pogoda przy bardzo silnym wietrze ok. 25 - 30 m/s. Duża rzesza turystów postanawia wyjść w góry, po dojściu do dolnej stacji wyciągu stwierdzają, że z powodu silnego wiatru kolej jest nieczynna, część postanawia zostać na dole i zażywać kąpieli słonecznych, ale duża część postanawia iść dalej mimo że wielu z nich nie miało odpowiedniego ubioru i obuwia. W gronie turystów udających się w góry są turyści z byłego ZSSR, kilku młodych Niemców z byłej NRD, oraz kilku Polaków. Nie ma wśród nich przewodnika tylko pilot grupy Rosjan, udają się czarnym szlakiem do góry, podchodzą pod „BIAŁY JAR”. Tu ścieżka się rozdziela łagodniejsza część letnia i stroma zimowa. Wybierają tą letnią, która za chwilę staje się dla dziewiętnastu osób zgubna. Zostają wraz z innymi porwani przez lawinę śnieżną, która zsuwa się ze zboczy ”BIAŁEGO JARU”. Było około godz.11:00, jeden z naocznych świadków zbiega na dolną stację kolejki i powiadamia o zejściu lawiny, która zasypała ludzi. Tę straszną informację przekazano natychmiast na górną stację i powiadomiono GOPR, ratownik dyżurny powiadamia kolegów na Strzesze Akademickiej oraz Samotni, przez WOP powiadomieni są koledzy z HS. Jako pierwsi dochodzą na miejsce lawiny pracownicy kolejki z górnej stacji oraz ratownicy GOPR : Józef Kobec, Henryk Wawrzaszek, Jurek Janiszewski, Waldek Siemaszko z grupą turystów przebywających w obu schroniskach. Po niedługim czasie z dołu dochodzi Andrzej Schubert z Jeleniej Góry, wraz z grupą ratowników następuje przyjazd ówczesnego Naczelnika Grupy Sudeckiej Stasia Kieżunia, który przejmuje kierownictwo nad akcją. W pierwszym dniu akcji przyjeżdżają ratownicy z HS z psem, ich przyjazd nastąpił trochę później, mieli problemy z przekroczeniem granicy, które jednak rozwiązano. Cały czas dochodzili ludzie, którzy chcieli nieść pomoc zasypanym. Była to bardzo trudna akcja, brakowało sprzętu. W pierwszym dniu akcji odkopano dziesięć osób (9 - ciu Rosjan i 1 - ego Polaka). Ratownicy byli potwornie zmęczeni, cały czas organizowano posiłki, w drugim dniu odkopano tylko jedna osobę Rosjankę. Istniało niebezpieczeństwo zejścia wtórnej lawiny.

Powiadomiono jednostkę wojskową z Żagania, żołnierze przywieźli moździerze i działa Bezodrzutowe. Postanowiono odstrzelić pozostałe nawisy, ale bez skutku. Trzeciego dnia odkopano pięć osób (dwójkę Polaków, dwójkę Niemców oraz jedną Rosjankę). Wiedziano, że są jeszcze ludzie, kopano dalej, czwarty dzień akcji - znaleziono kolejną Rosjankę. Kolejne dni ciężkiej pracy nie przynoszą efektów, aż do 01.04.1968 r. - znaleziono kolejną ofiarę obywatela NRD w dniu 5.04.68.r po siedemnastu dniach akcji kiedy to znaleziono ostatnia ofiarę postanowiono zakończyć akcję. Na dolnej stacji kolejki był sztab który kierował całą akcją, obecni byli też przedstawiciele ambasad ZSSR i NRD ponieważ wśród ofiar byli przedstawiciele tych krajów.

napisał:
ST. Instruktor Ratownictwa
Andrzej Brzeziński
Grupa Karkonoska GOPR

Źródło artykułu: Oficjalna Strona Miasta Karpacz http://www.karpacz.pl/pl/def/pages/item/ident/katastrofa-lawinowa-bialy-jar-20-marca-1968-roku

Galeria

Lokalizacja

516 wyświetleń w 2023r.

Kategorie atrakcji

Pozostałe atrakcje turystyczne

Schronisko Strzecha Akademicka Schronisko PTTK Strzecha Akademicka położone na zachodniej stronie polany - Złotówki na wysokości 1258 m. Drugie co d...

Kościółek Wang Średniowieczna drewniana Świątynia Wang stanowi największą atrakcję Karpacza. Położona j...

Położenie oraz historia Dzikiego Wodospadu Nieopodal  hotelu „Biały Jar” w Karpaczu oraz dolnej stacji wy...

Dzieje Karpacza Pierwsze informacje o Karpaczu pojawiły się w Księgach Walońskich z XIV w. Pierwsi mieszkańcy przybyli z powodu kruszców jakie można było tu spotkać: złot...

Całoroczne lodowisko w Karpaczu Godziny otwarcia: Obiekt czynny jest w godzinach od 10.00 do 21.00 (w sezonie letnim or...

Park Bajek Kilka informacji... Park Bajek to przedsięwzięcie braci Stanek z Karpacza. Jest pomysłem na miłe spędzenie czasu na świeżym powietrzu dla rodzin z dziećmi. Atrakcja została otwart...

Muzeum Sportu i Turystyki Muzeum mieści się w centrum w zabytkowej, górskiej chacie o konstrukcji przysłupowej. Na wystawach stałych i cza...

Wyciągi narciarskie w Karpaczu Na terenie Karpacza jest dostępnych wiele wyciągów narciarskich, które są dostosowane do każdego turysty, tak aby wszyscy mogli w ...

Trasy narciarskie w Karpaczu W Karpaczu znajduje się wiele tras narciarskich, które są chętnie odwiedzane przez Turystów. Te miejsca charakteryzują się różnorodnością. Ka�...

Małe miasteczka, dziki zachód, kraina Świętego Mikołaja, podwodny świat, makieta bitwy powietrznej oraz wiele innych. Do dyspozycji odwiedzających są również: stanowiska...

Park Wodny Tropikana Godziny otwarcia: Basen Wewnętrzny czynny w godzinach: 8:00-21:00. Cennik: Osoby zameldowane w hotelu - wstęp nieodpłatny.

Schronisko na Przełęczy Okraj Schronisko PTTK Na Przełęczy Okraj znajduje się na wysokości 1046m n.p.m. Tworzą go dwa budynki. Pierwszy murowany ...

Aquapark Sandra Wodny odpoczynek w Sandra SPA... Harmonia, odprężenie, witalność – SPA to szum wody, zapach olejków, ciepło sauny, masaż, relaks – tut...

Kolejka turystyczna Karpacz Ekspress Kolejka turystyczna to bardzo ciekawa atrakcja dla wszystkich tych, którzy chcą zwiedzić Karpacz, jak i jego okolice. Każdą rozpoczętą prz...

Miejskie Muzeum Zabawek W muzeum można podziwiać kolekcję lalek i zabawek z całego świata (ponad 2000 eksponatów), której podstawę stanowi prywatny zbiór...

Escape Room Karpacz Project Un-Lock Escape Room korzenie swoje ma ze świata wirtualnego. Celem było i jest ucieczka z zamkniętego pomieszczenia po znalezieniu i rozwiązaniu wszys...

Lipa Sądowa Lipa Sądowa położona naprzeciwko obecnej Ośrodka Wczasowego Bachus. Jej nazwa wzięła się stad,...

Skwer Śladów ZdobywcówKrótka historia tego miejsca...W centrum Karpacza, przy Urzędzie Miejskim znajduje się atrakcja turystyczna, którą jest Skwer Zdobywców. Idea ora...

Młyn Miłości Z tym miejscem wiążę się pewna legenda o miłości.. Córka miejscowego młynarza żywiła bardzo duże uczucia do Ducha Gór, więc kazała ludności wybudować ...

Lapońska wioska Kalevala Kalevala to projekt prawdziwej lapońskiej wioski, typowej dla  regionu Finlandii. W wiosce czeka na gości wiele t...

Mała Japonia to miejsce jedyne w swoim rodzaju. To nie tylko przepiękny ogród japoński, ale także kawałek prawdziwej Japonii. Został skomponowany zgodnie z japońską sztuką zakładania ogrodów...

Dream Jump - Karkonosze  Skąd ten szalony pomysł? Gdy zobaczyliśmy skoki Bungee, wielu stwierdziło, że jest to swoiste apogeum osiągnięć ludzkiej kreatywności w tak wąsk...

Wędrówki na rakietach śnieżnych Dlaczego warto użyć rakiet śnieżnych? Konieczność przemieszczania si...

Sudecka Zagroda Edukacyjna w Dobkowie W tym miejscu na pewno nie można narzekać na nudę. To idealna alternatywa na niepogodę. Tutaj w fascynujący, interaktywny i dynamiczny spos...

Karkonoski Park Narodowy Kilka ogólnych informacji: Karkonoski Park Narodowy, utworzony 16 stycznia 1959 roku, jest jednym z najstarszych polskich parków narodowych. Ob...

Karkonosze Karkonosze - pasmo górskie o długości ok. 70 km i szerokości 8-20 km, rozciągające się w zachod...

Ścieżki dydaktyczne Karkonoskiego Parku Narodowego Przyrodnicze ścieżki dydaktyczne wytyczone na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego pokrywają się z prze...

Szlaki turystyczne Karkonoszy Oznakowanie szlaków... Należy pamiętać, że kolor szlaku nie oznacza jego stopnia trudności. Nieprawdą też jest, że w danym...

Krucze Skały Kilka ciekawych informacji... Krucze Skały znajdują się na wschód od centrum Karpacza, nad prawym brzegiem Płomnicy. Są one formacją skal...

Ruiny Zamku Chojnik Ruiny Położone są na wzgórzu Chojnik (627 m n.p.m.), nad dzielnicą Jeleniej Góry - Sobieszowem. Zamek Chojnik wybudowany został w XIV w. przez księcia z l...

Całoroczny Park Linowy TARZAN Park jest największym tego typu obiektem w Karkonoszach. Funkcjonuje od 2009 roku i już na stałe wpisał się...

Dom Morgensterna w Karpaczu Historia: Ciekawym miejscem na mapie Karpacza jest dom profesora Carla Ernsta Morgensterna (1847-1928). Ten pochodzący z...

Singletracki w Karkonoszach Pasmo Rowerowe Olbrzymy to trasy położone na terenie trzech gmin: Jelenia Góra, Piechowice i Podgórzyn. Pasmo to ścieżki MTB, czyli przeznaczone dla k...

Skarby Ziemi Juna Skarby Ziemi Juna to miejsce idealne dla prawdziwych miłośników minerałów. Firma ta powstała w 1989 roku, jednak po dro...

Schronisko Samotnia Schronisko Samotnia, malowniczo stojące w Karkonoszach, w Kotle Małego Stawu nad tymże stawem, jest ...

Jelenia Góra Jelenia Góra to 900-letnie miasto leżące w kotlinne jeleniogórskiej w sercu 

Szklarska Poręba Szklarska Poręba - malowniczo położona w dolinie rzeki Kamiennej, pomiędzy Górami Izerskimi a Karkonoszami, jest największym oś...

Borowice Borowice, jak wiele miejscowości w okolicy, założył wygnaniec z Czech (szwajcarski cieśla - Meertin Marksteiner) – w XVII w. trwała tam ...

Podgórzyn Podgórzyn to wieś, a zarazem siedziba gminy, położona na wysokości 350 - 480 m n.p.m., nad strumieniem Podgórna. Najwcześniejsze info...

Przesieka Przesieka to turystyczna, podgórska miejscowość leżąca w niewielkiej odległości od Karpacza�...

Zachełmie Zachełmie to niewielka wieś leżąca w karkonoskiej gminie 

Chata Walońska Waloni, pochodzący z Belgii i północnej Francji poszukiwacze cennych minerałów, rozpoczęli swe górnicze prace w Karkonoszach już w średniowieczu. To właśni...

chevron_left
chevron_right
serce Twoje ulubione obiekty 0